تامین انقباضی ارز تولید – دنیای اقتصاد 1402/08/11

سهمیه‏‏‌بندی ارز تولید و تجارت، تامین ارزی بنگاه‏‏‌ها را پیچیده‏‏‌تر کرده است

تامین انقباضی ارز تولید

دنیای‌اقتصاد : محوریت و میزان تامین ارزی تولید و تجارت در حال حاضر براساس سهمیه‌‌‌بندی بانک‌مرکزی است. براین اساس تامین ارز واحدهای تولیدی با در نظرگرفتن سقف ۲۰‌درصد از سوی بانک‌مرکزی اجرا می‌شود و بنگاه‌‌‌ها باید ارز مورد نیاز خود را از مرکز مبادله یا بازار آزاد تامین کنند.

کارشناسان، مهم‌ترین ایراد فرآیند دریافت ارز را بی‌‌توجهی سیاستگذار به احتمال توسعه‌یافتن بنگاه‌‌‌ها، افزایش سرمایه، افزایش تولید، افزایش نیروی انسانی، امضای قراردادهای تجاری و بین‌المللی و پیش‌بینی دیگر احتمالات در مورد وضعیت بنگاه‌‌‌ها عنوان می‌کنند. همچنین در این شرایط اگر گردش مالی بنگاه‌‌‌ها به دلیل توسعه فعالیت یا متاثر از تورم جهانی بیشتر باشد، تامین ارز از سوی بانک‌مرکزی با اما و اگرهای فراوانی همراه می‌شود.

ضرورت تغییر سیاست‌‌‌ تامین ارز بنگاه‌‌‌ها

قائم‌مقام خانه صمت ایران ، با انتقاد از سیاست تامین ارز تولید و تجارت براساس سهمیه‌‌‌بندی با بیان اینکه صنعتگران نباید در این بازه زمانی نگران این باشند که آیا به طور کلی ارزی دریافت خواهند کرد یا خیر، به «دنیای‌اقتصاد» می‌‌‌گوید: زمانی که درخواست تخصیص ارز به بانک مرکزی اعلام می‌شود، بازه زمانی ۴۵روزه و بیشتری صرف این می‌شود که بانک‌مرکزی بررسی‌‌‌های لازم را انجام دهد و صلاحیت تخصیص ارز به بنگاه را تایید یا رد کند. اگر این ۴۵روز، نتیجه‌‌‌ای مثبت در برداشت و درخواست تخصیص ارز با موافقت مواجه شد، مرحله بعدی آغاز می‌شود که بنگاه‌‌‌ها باید در وضعیتی دشوار، به سراغ بانک‌ها رفته و پیگیر تامین ارز تخصیص‌یافته خود باشند. این صف‌بندی‌‌‌ها، منتج به این می‌شود که برای سفارش یک کالای وارداتی، مدت زمانی طولانی سپری شود و فرآیندی که باید در عرض تنها یک یا دو هفته به سرانجام برسد، گاه تا چند ماه طول می‌‌‌کشد.

آرمان خالقی ادامه داد: برای مثال بنگاهی به یک دستگاه وارداتی با قیمت ۱۰هزار یورو نیاز دارد، اما به دلیل اینکه باید پروسه‌‌‌ای طولانی را برای تخصیص و تامین ارز خرید این کالا طی کند، زمانی که ۱۰هزار یورو را آماده می‌کند، با نوسان قیمتی کالای مذکور مواجه می‌شود و مجددا باید پروسه تخصیص و تامین تفاوت قیمتی ارزی ایجادشده را طی کند. حتی در طول همین زمان چندماهه، قیمت ارز در داخل کشور نیز بارها دستخوش تغییر می‌شود و این موضوع، بنگاه‌‌‌های اقتصادی را با بلاتکلیفی عظیم مواجه می‌کند.

خالقی ضعف آماری را از مشکلات اصلی تخصیص ارز بنگاه‌‌‌ها عنوان می‌کند و می‌‌‌گوید قوه مجریه آماری از اینکه در چه زمانی، چه میزان ارز در اختیار داشته، ندارد و حتی نمی‌‌‌داند متقاضیان به طور کلی چه میزان ارز نیاز دارند. به گفته او این وضعیت مبهم و بی‌اطلاعی، در هر دو طرف عرضه و تقاضا وجود دارد و به دلیل شدت بالای محدودیت عرضه، دولت نتوانسته است زمان‌بندی مناسبی را برای تخصیص ارز ایجاد و بنگاه‌‌‌ها، مسیری مشخصی را برای تامین ارز ایجاد کند.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی به ضرورت تغییر سیاست‌‌‌های تامین ارز بنگاه‌‌‌ها اشاره می‌کند و معتقد است اگر قرار است مشکلات تخصیص و تامین ارز حل شود، باید به ریشه اصلی موضوع پرداخت. روابط سیاسی و اقتصادی با دنیا باید بهبود یابد، چرا که مسائلی که باعث بروز چالش‌‌‌های فعلی در تخصیص ارز بنگاه‌‌‌ها شده است، ناشی از تحریم‌‌‌های اقتصادی و روابط سیاسی است.

خالقی مرحله بعدی در حل این چالش را در جایی می‌‌‌بیند که دولت باید با وصول تقاضای بنگاه‌‌‌ها، برآوردی جامع از میزان ارز موردنیاز داشته باشد. در نهایت نیز باید به بنگاه‌‌‌ها اعلام شود در برخی بازه‌‌‌های زمانی برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی‌شده، فرآیند تخصیص ارز صورت خواهد گرفت. در این شرایط با ایجاد نظم و هماهنگی در سیستم، دولت امکان برنامه‌‌‌ریزی پیدا خواهد کرد و شدت این مشکل کمتر می‌شود.

قائم‌مقام خانه صمت ایران در پایان به چندنرخی بودن ارز اشاره می‌کند و معتقد است تا زمانی که نرخ واحدی درباره ارز وجود نداشته باشد، صف‌‌‌های مختلفی برای دریافت ارز شکل می‌گیرد و کار دولت را سخت می‌کند. به گفته او برخی از بنگاه‌‌‌هایی که درخواست تخصیص ارز دارند، اصلا وجود خارجی نداشته و تنها برای سود بردن از اختلاف قیمت ارز بازار و ارز دولتی، چنین درخواست‌‌‌هایی را به ثبت می‌‌‌رسانند، در حالی که با تک‌نرخی شدن ارز و تبعیت از قیمت آزاد، تقاضا نیز کاهش یافته و شرایط تامین ارزی بنگاه‌‌‌ها تسهیل می‌شود.

https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86-3/4016355-%D8%AA%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%86%D9%82%D8%A8%D8%A7%D8%B6%DB%8C-%D8%A7%D8%B1%D8%B2-%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF